راز های موفقیت شرکت آمازون
امروزه آمازون بزرگ ترین سایت فروش اقلام مختلف در جهان می باشد.بی شک این موفقیت تصادفی نیست و ماحصل تلاش برنامه ریزی و البته نبوغ شخص جف بیزوس می باشد.در ادامه مروری بر شرایط بازار و رقبا و چالش های پیش رو و همچنین جشم انداز شرکت آمازون خواهیم داشت.
تقاضای بازار
در اوایل دهه 1990، بیزوس میپنداشت که اگر خردهفروشها مجموعه گستردهای از عناوین کتاب را ارائه دهند صرفا خرید آنلاین کتاب ارزشمند خواهد بود با توجه به وجود شمار بیش از 20،000 ناشر و تمرکز کم در تجارت آنلاین، صنعت کتاب به نظر نقطه شروع مناسبی برای سرمایهگذاری جدید اینترنت است. امروزه مشتریان علاقهمند به خرید کتاب عمدتا به دنبال سه ویژگی هستند: انتخاب بالا، قیمت پایین و تحویل راحت و سریع. در حالی که بزرگترین کتابفروشیها حداکثر 170000 عنوان ارائه میدهند (والکنباخ 2007) خردهفروشان آنلاین عملا میتوانند تعداد نامحدودی کتاب را به قیمت مناسب ارائه دهند، این منطقی است که در مدل کسب و کار آمازون حاکم بوده است. علاوه بر این، وقت آن نیز درست بود، زیرا مردم در آن زمان به دنبال اطلاعات خردهفروشی در اینترنت بودند.
تقاضای بازار برای خرید سریع، مقرون به صرفه و راحت، کتابها را نیز همانند سایر محصولات خردهفروشی میکند. بنابراین آمازون با ایجاد نامی برای خود در منطقهای با رقابت آنلاین کم کار خود را آغاز کرد و سپس نام تجاری خود را برای طیف وسیعی از محصولات و خدمات در مناطقی با ریسک بیشتر استفاده کرد. اما کدام عناصر مدل کسب و کار اولیه شرکت را شامل میشود؟
مدل تجاری پیشرو:
ارزش پیشنهادی– ارزش پیشنهادی از همان آغاز خدمات 24 ساعته سفارش آنلاین کتاب، حدود یک میلیون عنوان در زمان تحویل 2-3 روزه است (والکنباخ 2007).
آمازون با ارائه مستقیم کتاب به مشتری، میزان تسهیلات بیسابقهای ارائه داد. مشتریان از طیف وسیعی از عناوینی در آمازون بهرهمند میشوند که در کتابفروشیهای محلی نیز موجود هست اما هزینه آن بیشتر است. علاوه بر این، طراحی کاربرپسند وبسایت آمازون و راهاندازی آنلاین آن و خدمات خوبی که به مشتری ارائه میدهد، ارزش پیشنهادی را تکمیل میکند. با استفاده از پیکربندی مدل کسب و کاری که در زیر بحث میشود، آمازون توانست صرفهجویی هزینه خود را به مشتریان منتقل کند و ارزش پیشنهادی خود را با قیمتهای پایین به دست آورد. آمازون از همان ابتدا به عنوان شرکت بازارمحور عمل کرد (شیندهوت و همکاران 2007) و موفق به معرفی بازار جدیدی برای عرضه سنتی شد.
فعالیتهای کلیدی– تفاوت عمده با فروشندگان سنتی با ادغام اینترنت در فرآیندهای مربوطه آمازون به دست آمد که باعث ساختار هزینههای شفاف شد. این ادغام همچنین باعث ایجاد ارزش و فعالیتهای تحویل مربوط است. عزم جدی نسبت به توسعه نرمافزار به منظور اطمینان از عملکرد پلتفرم و تعاملهای مکرر با مشتری ضروری است. علاوه بر شالوده IT برای عملیاتی کردن سفارشات، فعالیتهای مهم دیگر شامل مدیریت تدارکات و تحقق اهداف بود. انجام فعالیتهایی نظیر انبارداری، بستهبندی و پشتیبانی از پروسهها و ساختارهای زیربنایی فرعی است.
منابع کلیدی– پلتفرم آمازون و دانش فنی مرتبط با آن، سرمايه حیاتی شرکت بوده است. به همین ترتیب، منابع کلیدی IT و زیرساخت اجرایی بود.
شرکای کلیدی– از آنجایی که مشتریان هنوز برای یافتن پرفروشها کتابفروشیهای محلی را ترجیح میدادند، آمازون بایستی این تصور عمومی را ایجاد میکرد که حتی کتابفروشی آنلاین نیز میتوانند با اطمینان و فورا عناوین شناخته شده را در میان بسیاری از موارد دیگر ارائه دهند. بدینوسیله، شرکای آن نقش مهمی ایفا کردند. از آنجایی که شرکت هیچ ظرفیت تدارکاتی داخلی نداشت و بنابراین هیچ احتمالی برای تحویل محصول نداشت، این مرحله به اپراتورهای لجستیک برونسپاری شد. گروه دوم شرکای کلیدی متشکل از عمدهفروشان و توزیعکنندگان بود. دسترسی به محصول برای آمازون بسیار مهم بود تا بتواند انجام سریع و قابل اطمینان کار خود را به مشتریان تضمین کند.
بخش مشتری– آمریکاییهایی که به دنبال راهی مناسب برای خرید و انواع مختلف عناوین کتاب بودند، اولین بخش یکپارچه مشتری را شامل میشدند. آمازون بازارهای هدف خاصی نداشت، بااینحال دسترسی به اینترنت و علاقه عمومی به تجربه خرید آنلاین جزو پیشنیازهای ضروری بود.
روابط مشتری– در کنار تغییرات چشمگیر در فعالیتهای کلیدی در مقایسه با کتابفروشیهای سنتی مثل منابع و شرکای تجاری، تغییرات ظریفتری در فرآیند تعامل با مشتری نیز رخ داده است. به جای تعامل شخصی با کتابفروشیها، تعامل انسان و کامپیوتر فرآیند سفارش را از طریق سلف-سرویس (تهیه و انتخاب کتاب توسط خود شخص) انجام شد. به این ترتیب، مشتریان با کانال ارتباطی جدید آشنا شدند و احساس راحتی کردند.
کانالها– از آنجا که وبسایت به عنوان تنها کانال ارتباطی و سفارشی عمل میکرد، هزینههای عملیاتی آمازون در مقایسه با کتابفروشیهای فیزیکی بسیار کاهش یافت. مکان فروشگاه فیزیکی منسوخ شد و توسط رابط کاربری مجازی جایگزین شد. به این ترتیب آمازون توانست به طور همزمان قیمتهای پایینی را ارائه دهد و به تدریج حضور آنلاین خود را گسترش دهد.
جریان درآمد– در ابتدا فقط درآمد حاصل از فروش کتاب بدست میآمد، که گویای این مطلب بود که این شرکت وابسته به منبع درآمد واحدی است. به رغم خطرات آن، این راهبرد زمانی که تعداد زیادی از تازهواردان با مدلهای مختلف کسب و کار در تلاش برای کسب ثبات در صنعت تجارت الکترونیکی بودند، مزایای زیادی بههمراه داشت. بسیاری از استارتآپهای اینترنتی در شروع قرن چنین منطق درآمد ساده و دقیقی مانند آمازون نداشتند، چرا که بسیاری از آنها پس از ترکیدن حباب تجارت الکترونیک شکست خوردند. سادگی مدل کسب و کار و به ویژه جریان درآمد، آمازون را قادر ساخت که رشد و توسعه سریع و پایداری را به دنبال داشته باشد. در حالی که برای مثال eBay در طول پنج سال اول خود به درآمد 0.4 میلیارد دلار رسید و گوگل به درآمد 1.5 میلیارد دلاری رسید، اما آمازون به درآمد 2.8 میلیارد دلاری دست یافت (استاتیستا 2015الف).
ساختار هزینه– آمازون بدون ساختار هزینه شفاف نمیتوانست در سال 1995 به عنوان «بزرگترین کتابفروشی» شناخته شود. مدل کسب و کار آنلاین و همکاری با انبارها، توزیعکنندگان و تأمینکنندگان تدارکات نیازی به سرمایهگذاری زیادی در زمین، ساختمانها یا نیروی فروش نداشت و هزینه برای اداره کردن کتابفروشی واقعی نیز نبود. بهطور خلاصه میتوان گفت ساختار هزینه، هزینههای عملیاتی است که عمدتا از هزینههای فروش، هزینههای اجرائی و هزینههای فنآوری و محتوا حاصل میشود. هزینه فروش به ارزش موجودی محصولات و هزینههای اضافی کار مستقیم اشاره دارد، در حالی که هزینههای اجرائی به هزینههای دریافت، بستهبندی و تحویل کالاها اشاره دارد. هزینههای تکنولوژی شامل نگهداری پلاتفرم و هزینههای تحقیق و توسعه برای توسعه پلتفرم میباشد. در نهایت هزینههای محتوا شامل هزینههای انتخاب کالا، محتوای مطالب مهم و گسترش محصول میباشد.
مفهوم صنعت و چشمانداز آینده
نام آمازون برگرفته از نام بزرگترین رودخانه جهان است و حجم آب رودخانه اشاره به هدف شرکت آمازون در تحویل محصول زیاد به مردم دارد. در طول دهه گذشته، این شرکت توانسته است تجارت خود را در سطح بینالمللی انجام دهد و تعادلی بین حجم، محدوده و قیمت محصولات ایجاد کند. دستاورد این شرکت نشان میدهد که مدل کسب و کار خردهفروشی رکن اصلی راهبرد آن است. در سال 2009، آمازون گرانترین خرید یعنی خرید Zappos برای 1.2 میلیارد دلار آمریکا را داشت. خرید از فروشگاه کفش آنلاین با خریدهایی مانند Quidsi در سال 2010 به مبلغ 545 میلیون دلار بود که این شرکت دارای دامنههای خردهفروشی تککلمهای مانند casa.com، vinemarket.com، afterschool.com و look.com بود. آمازون در تلاش برای تحکیم ارزش پیشنهادی سنتی خود، گودریدز ( Goodreads ) را در سال 2013 به مبلغ 150 میلیون دلار آمریکا خریداری کرد، گودریدز شبکه اجتماعی آنلاین کتاب است که کاربران در آن میتوانند به کتابهایی که میخوانند امتیاز دهند و به دوستان خود توصیه کنند. با اینحال، بخشهای جدیدتر شرکت اهمیت راهبردی بیشتری را به خود اختصاص میدهند که از بین آنها سرویس وب آمازون که راهحلهای رایانش ابری ارائه میدهد شناختهشده است، بخش خردهفروشی باید برای جلب توجه مدیران برتر رقابت کند.
با اینحال، مدل کسب و کار خردهفروشی آمازون هنوز هم سودآور است، زیرا این شرکت محبوبترین خردهفروشی در ایالات متحده و اروپا است. در ایالات متحده، بزرگترین رقبای خود یعنی eBay، Apple، Target و BestBuy را جلو زده است. در اروپا، آمازون در سال 2013 موفق به کسب سه برابر درآمد خالص بزرگترین رقبای خود یعنی گروه Otto شد. علی بابا در حال حاضر رقیب اصلی آمازون در بازار چین است، زیرا این خردهفروش تقریبا 80 درصد تمام خرید آنلاین خصوصی در بازار داخلی خود را مدیریت میکند. علیرغم رکود اقتصادی فعلی که بازار چینی را نیز درگیر خود کرده است،علی بابا حاشیه سود خالص خود را بسیار بیشتر از آمازون مدیریت کرده است. اگرچه علی بابا در حال حاضر تنها به بازار داخلی خود سلطه دارد، اما قصد دارد گسترش بینالمللی داشته باشد و سهام بازار آمازون را هدف قرار دهد.