منابع استراتژیک تولید

نگرش منبع گرا به استراتژی تولید

دیدگاه بازارگرا در استراتژی تولید تا دهه ١٩٩٠ دیدگاه غالب بود هنگامی که مدیران بطور فزاینده ای به دنبال روشی بودند که با شرایط محیط تطبیق یابد. یک دلیل برای این خواسته این بود که چرا بعضی از سازمان ها در بازار های نامساعد نتایج خوبی بدست می آورند اگر یک بازار فقیر باشد یک سازمان می تواند تولیدش را با آن مطابقت دهد اما از این کار نتایج کمی بدست می آورد در عمل اگرچه تعدادی از سازمان ها به نظر می رسد که در بازارهای فقیر نتایج خوبی بدست می آورند .

چنین موضوعاتی مدیران را تشویق نمود به دنبال تعریف دیگری از استراتژی تولیدی باشند و این بود که دیدگاه منبع گرا به وجود آمد که نشان می دهد که چگونه تولید مطلوب می تواند فرصت های جدیدی را خلق کند. این یک ایده جدید نبود اما در سال های اخیر عمومیت بیشتری یافته است.

 

مطابق دیدگاه منبع گرا موفقیت سازمان ناشی از نحوه اکتساب منابع و استفاده از آن ها می باشد. اغلب مالکیت منابع برای تضمین یا حداقل افزایش احتمال موفقیت مدیران کافی است. زیرا دانش و تجربه آن ها سبب بهره گیری مناسب از منابع شده و آن ها را در رقابت به موفقیت می رساند. یک بانک از منابع مالی استفاده می کند، البته انواع مختلفی از منابع و روش های طبقه بندی آن ها وجود دارد.

منابع تغییر دهنده: منابعی که کار واقعی را انجام می دهند اما بدون تغییر باقی می مانند مانند ماشین آلات ، تجهیزات، نرم افزار، نیروی انسانی، سیستم ها، ساختمان ها و غیره.

منابع تغییر یافته: نهاده های که در حین تولید به طریقی تغییر شکل یافته اند معمولاً شامل مواد خام، قطعات، کالای در جریان ساخت، محصولات و مشتریان می باشند.

منابع نامرئی – ممکن است شامل:

منایع غیر انسانی: مانند شهرت، توان مالی، قراردادها، حق اختراع و برند ها.

منابع انسانی شامل: تجربه، دانش، مهارت، روابط با تامین کنندگان

 

 

منابع استراتژیک تولید

 

یک طبقه بندی بسیار مرسوم، منابع را به شرح زیر طبقه بندی می کند

فیزیکی: ماشین آلات و تجهیزات، تسهیلات، ساختمان ها، دسترسی به مواد خام.

مالی: جریان نقدی، قدرت وام گرفتن، منابع سرمایه ای، بدهکاران و بستانکاران.

فناوری: در محصولات و فرآیندها، حق اختراع، کپی رایت، اسرار کسب و کار، تحقیق و توسعه و غیره.

منابع انسانی: تعداد و نوع کارکنان، تجربه آن ها، دانش، مهارت، وفاداری، انعطاف پذیری، قدرت انطباق مهارت های مدیریتی و غیره.

روابط با مشتریان: عرضه کنندگان، تامین کنندگان و سایر ذی النفعان.

اعتبار و شهرت: عملکرد خوب ، برندها، مارک های کسب و کار و مقبولیت در بازار.

 

منابعی که برای یک سازمان اهمیت ویژه ای دارند و از تاثیرات استراتژیک برخوردارند منابع استراتژیک هستند. این منابع شامل هر گونه منابعی هستند که برای انجام تولید اصلی مورد نیاز می باشند می گویند: که این منابع بایستی چهار ویژگی عمومی به شرح زیر داشته باشند:

١- کم یابی: بطوری که هر سازمانی نمی تواند به این منابع دسترسی یابد(مانند دانش، تخصص و منابع طبیعی)

٢- مشکل در جابجایی: بطوری که رقبا نمی توانند به سادگی از طریق خرید آن ها و یا استخدام کارگران این منابع را جابجا کنند. مانند تسهیلات اصلی، وفاداری کارکنان، فرهنگ، زیر ساخت ها وغیره

۳-مشکل در کپی کردن: بطوری که رقبا نمی توانند به آسانی محصولات و تولید را کپی برداری نمایند شاید به دلیل حق اختراع، اطلاعات تخصصی و دارایی های معنوی باشد.

۴-مشکل در جایگزینی: در صورتی که رقبا نتوانند فقدان این منابع را با منابع جایگزین جبران کنند. برند های پیشرو، زنجیره تامین کارآمد، دانش تخصصی و غیره.

 

جنبه های اساسی منابع استراتژیک تولید  آن هایی است که سبب ایجاد مزیت رقابتی بلند مدت می شوند و رقبا نمی توانند به میزان یکسانی از آن ها برخوردار باشند به همین دلیل است که تحقیق و توسعه یک منبع سنتی از منابع استراتژیک می باشد و باعث می شود که محصولات منحصربه فردی را بوجود آورد به همین شکل دستیابی به دانش تخصصی و اطلاعات جزئی آن کار سختی است.

به طور مثال حق اختراع تهیه یک نوشیدنی، حجم زیادی از تجهیزات و میزان بالایی از سرمایه گذاری، نوآوری، کپی رایت، کارکنانی با تخصص های ویژه، وفاداری به محصول، دانش تخصصی و تحقیقات کاربردی همگی می توانند به عنوان یک منبع استراتژیک مطرح باشند.